Với con số nhập khẩu ngày càng gia tăng, các ngành nghề trong nước cũng nỗ lự ctrong xuất khẩu. Trong đó, chiếm thế chủ lực vẫn là các mặt hàng nông sản, ngành góp phần đưa nền kinh tế sang xuất siêu.
Chưa phân định rạch ròi
Mỗi nhà quản lý đưa ra các con số khác nhau trong xuất nhập khẩu.
Trong năm 2017, các số liệu thống kê được đưa ra từ các nhà quản lý:
Số liệu từ Bộ Nông Nghiệp & Phát triển nông thôn, kim ngạch xuất khẩu của nông sản đạt 36.37 tỷ đô la Mỹ và nhập khẩu là 27.82 tỷ đô la Mỹ.
Xuất siêu của ngành đạt 8.56 tỷ đô la Mỹ. Trong khi đó xuất siêu của toàn bộ nền kinh tế chỉ đạt 2.92 tỷ đô la Mỹ.
Theo cơ quan này đánh giá, nông sản chiếm vai trò chủ chốt trong xuất siêu cho toàn nền kinh tế và bù khoản nhập siêu lớn của công nghiệp.
Tuy nhiên, lĩnh vực thương mại, Bộ Công Thương chỉ ra, năm 2017, xuất khẩu của nhóm nông sản chỉ đạt 25.9 tỷ đô la Mỹ, thấp hơn nhiều so với con số Bộ NN&PTNT đưa ra tới 10.48 tỷ đô la Mỹ. Tổng cục Thống kê thì chỉ ra con số ở giữa là 28.2 tỷ đô la Mỹ.
Dù ở con số nào, nông nghiệp vẫn giữ thế chủ đạo trong xuất khẩu, hạn chế nhập siêu để chuyển nền kinh tế sang xuất siêu. Tuy nhiên, để giữ thế chủ động, xuất siêu bền vững cần có chiến lược đầu tư, khắc phục hạn chế của công nghiệp chế biến, chứ không thể dựa mãi vào nông sản tươi, không thể trông chờ vào đôi vai của người nông dân.
Về nhập khẩu, không có con số thống kế chính xác để nhận thấy cai trò của công nghiệp hay nông nghiệp.
Nhìn vào con số của hai Bộ sẽ thấy sự chênh lệch rõ rệt.
Bộ Công Thương chỉ liệt kê nông sản gồm 9 mặt hàng nông sản, được coi là “sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu” như các loại rau củ quả, thủy sản, cao su.
Còn Bộ NN&PTNT còn đưa thêm những mặt hàng của ngành như các sản phẩm gỗ, mây tre, phân bón, thức ăn gia súc…
Phân định theo thông số quốc tế
Trong thời hội nhập toàn cầu, thông số quốc tế là cần thiết. Thực tế thống kê trong xuất nhập khẩu, WTO chia thành nhóm nông sản và nhón nhiên liệu khoáng sản. Nông sản chia thành nhóm lương thực, thực phẩm và nguyên liệu.
Đối chiếu danh mục theo Tổng cục Hải quan thì nông sản xuất khẩu gồm 15 mặt hàng va fnhapaj khẩu là 18 mặt hàng.
Theo đó những nhóm mặt hàng có trong hai Bộ nêu ra còn có thêm sáu mặt hàng gồm các loại bánh kẹo, ngũ cốc, thức ăn gia sức, mây tre đan, gỗ, giấy.
Theo quốc tế, phân định nhóm công nghiệp chế biến và nông sản xuất nhập khẩu thì tổng kim ngạch xuất khẩu của công nghiệp chế biến đạt 163.3 tỷ USD năm 2017, chiếm 76.4% hàng hóa xuất khẩu. Còn nông sản xuất khẩu 36.3 tỷ USD, chiếm 17%.
Phía nhập khẩu, tổng kim ngạch nhập với công nghiệp chế biến là 167.8 tỷ USD, chiếm 78.4% và nông sản nhập 23.6 tỷ USD, chiếm 15.9%.
Do đó, xuất siêu nông sản đạt 12.7 tỷ USD năm 2017, “gánh” nhập siêu cho nhóm hàng công nghiệp chế biến là 4.24 tỷ USD và nhóm nhiêu liệu khoáng sản là 6.06 tỷ USD cùng 0.5 tỷ đô của nhóm khác để đạt thành tích xuất siêu 2.92 tỷ USD cho toàn nền kinh tế.
Qua đó cho thấy, nông nghiệp vẫn đóng vai trò chủ lực để hạn chế nhập siêu, chuyển thành xuất siêu cho toàn nền kinh tế. Trong đó người nông dân đóng vai trò chủ lực. Giờ đây, để xuất siêu bền vững, cần ít phụ thuộc, khắc phục nhược điểm của công nghiệp chế biến.
