Nhiều doanh nghiệp Việt đang nhập khẩu thức ăn chăn nuôi bởi nguyên liệu trong nước cao, không thể cạnh tranh với nhiều cường quốc nông nghiệp thế giới như Mỹ, Ấn, Argentina…
Chỉ mới ba tháng đầu năm nay, chúng ta đã chi 22.000 tỉ đồng cho nhập khẩu nguyên liệu và thức ăn chăn nuôi, tăng hơn cùng kỳ năm ngoái 41.6%. Việc nhập khẩu chủ yếu nhằm tranh thủ giá nguyên liệu rẻ để sản xuất và dự trữ.
Khó mà thay thế hàng ngoại
Đại diện một doanh nghiệp trong ngành tại Đồng Nai, ông Bình, công ty Thanh Bình chia sẻ, khoảng 4-5 năm trở lại đây, doanh nghiệp chỉ sản xuất và kinh doanh các loại nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập. Trong khí đó, trước đây nguồn nguyên liệu trong nước như bắp, cám, khoai mì…chiếm phần lớn cơ cấu nguyên liệu công ty ông.
Theo ông Bình, hiện giá bắp nhập Mỹ, Argentina tới cảng Việt Nam là 4.700đ/kg, thấp hơn so với giá bắp trong nước. Giá bã của đậu nành cũng chưa đầy 10.000đ/kg nên trong nước khó lòng cạnh tranh.
Hơn nữa, hàng nhập số lượng lớn, mua bao nhiêu cũng có, giá cả ổn định nên dễ hoạch định trong sản xuất và kinh doanh. Ngược lại hàng trong nước không ổn định về giá cả, sản lượng, chất lượng cũng không đồng đều gây khó cho nhà sản xuất.
Theo nhận địng của chuyên gia, dù Việt Nam có nhiều chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu cây trồng từ lúa sang bắp nhưng chưa cho hiệu quả. Một phần do đặc điểm thổ nhưỡng, hạ tầng và khó cơ giới hóa khi trồng bắp nên săng suất thấp, đảy giá thành cao nên rất khó để cạnh tranh với hàng nhập.
Nhiều diện tích trước đây trồng bắp lấy hạt quy mô lớn như Đồng Nai giờ đây đã chuyển sang trồng lấy cây cho bò ăn hoặc nông dân chuyển sang trồng giống cây cho trái khác với mức thu nhập cao hơn.
Ông Bình nhận định, tình hình này nước ta không thể tránh được việc nhập thức ăn chăn nuôi. Ông cho rằng, chúng ta khó có thể tự túc, vấn đề của phân công lao động chuyên biệt. Chúng ta có lợi thế về cây lúa thì nên đẩy mạnh tập trung vào trồng lúa nhằm đạt chất lượng chứ không trông chờ bớt lúa sang trồng bắp nhằm giảm nhập khẩu.
Nhập tăng nhằm trữ hàng
Ông Lê Bá Lịch, chỉ tịch Hiệp hội thức ăn chăn nuôi Việt Nam nhận định tình hình nhập thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu hiện nay tăng mạnh không có gì lạ.
Nguyên nhân nằm ở thời điểm đó, giá nguyên liệu bắp, đậu nành giảm do được mùa, Trung Quốc lại tăng thuế nhập khẩu nên các doanh nghiệp trong nước tranh thủ nhập rẻ trữ kho.
Ông lịch còn cho biết do người dân vẫn phải chăn nuôi nên các doanh nghiệp vẫn trữ hàng. Sản lượng trong nước thiếu hụt so với nhu cầu nên tăng nhập là tất yếu.
Ông Bình, đại diện doanh nghiệp còn cho hay ngoài nhập bắp, đậu nành, còn nhập bột thịt trữ kho vì có thông tin Châu Âu sẽ cho sử dụng sản phẩm này trong chăn nuôi nên doanh nghiệp nhập sớm, tránh tăng giá.
Tuy nhiên, do nhập quá nhiều nên lượng thức ăn chăn nuôi và các nguyên liệu vào các cảng, kho bãi của doanh nghiệp đang có dấu hiệu dư thừa.
Tập trung vào thế mạnh
Theo thống kê của hiệp hội chăn nuôi Đông Nam Bộ, những tháng đầu năm nay người nuôi gà, heo đều lỗ nhiều hơn lãi. Nhưng đã chót đầu tư chuồng trại nên chủ đầu tư cũng không thể giảm ngay số lượng. Do đó, mức tiêu thụ của thức ăn chăn nuôi vẫn cao.
Ông Lịch giải thích về việc nước ta là nước thuần nông mà lại đi nhập bắp, đậu nành là bởi nước ta không nhiều đất để canh tác nông nghiệp. Cộng với trình độ sản xuất lạc hậu, nhỏ lẻ nên sản lượng không cao. Trong khi đó các quốc gia tiên tiến họ sản xuất bằng công nghiệp hóa nên cho ra sản lượng lớn, giá thành cạnh tranh thấp hơn trong nước.
Do vậy, ông Lịch cho rằng, thay vì tập trung đi sản xuất bắp hay đậu nành cho chăn nuôi, ngành nông nghiệp chúng ta nên tập trung và những sản phẩm thế mạnh để đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu rồi nhập thức ăn chăn nuôi.
