Cuộc khủng hoảng thịt heo lần này được xem là lớn nhất trong lịch sử của người chăn nuôi trong suốt hàng chục năm qua.
Hàng loạt các chủ trang trại chăn nuôi đang rao báo chuồng trại, đất đai vì bị xiết nợ. Càng trang trại lớn, càng thua lỗ nặng, nhiều trang trại lỗ hàng tỷ đồng do thịt heo rớt giá thê thảm. Cuộc khủng hoảng lần này được xem là lớn nhất trong suốt cả chục năm qua. Trước tình thế cấp bách ấy, Bộ NN&PTNT và các ban ngành đã vào cuộc với nhiều giải pháp giải cứu 30 triệu con heo nhưng dường như chưa đạt hiệu quả.
Mở mắt là thấy nợ…
Anh Quang, chủ trang trại heo quy mô khá lớn tại Gia Kiệm, Thống Nhất, Đồng Nai than vãn, hết cách, lỗ nặng quá, mở mắt ra là thấy đống nợ mình sẽ ôm thêm mà không biết làm thế nào.
Hiện tại, mỗi kg thịt heo bán hơi tại chuồng chỉ 20.000-25.000đ/kg, thậm chí heo nái chỉ 12.000đ/kg. Đây là một con số quá buồn, không thể ngờ có kết cục này của người dân tại “thủ phủ” chăn nuôi lớn nhất toàn quốc.
Anh Quang buồn bã nói buông xuôi, Giá bán heo rẻ nhưng bán cũng không có người mua. Trang trại anh mỗi ngày lỗ khoảng 150 triệu, tính từ đầu năm đến giờ.
Giá heo giảm kỷ lục khiến người chăn nuôi heo khốn đốn, nhiều gia đình không có khả năng trả nợ ngân hàng, trả nợ đại lý thức ăn chăn nuôi nên đã bị họ đến xiết heo, xiết đất trừ nợ.
Điều đáng lo ngại nhất là khi ngành nuôi heo nước ta phá sản thì thị phần thịt lợn đang dần thuộc về tay các tập đoàn chăn nuôi nước ngoài, họ thỏa sức thao túng giá.
Ông Nguyễn Kim Đoán, Phó chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi Đồng Nai thông tin gần đây thương lái Trung Quốc thu mua nhỏ giọt. Trong khi hàng loạt tấn thịt heo ngoại đổ vào thị trường Việt. Từ đầu năm đến giữa tháng 3 đã có 7.800 tấn heo nhập khẩu khiến người chăn nuôi nước ta càng thêm bế tắc. Với mức giá rẻ như bèo ấy, người nuôi lỗ từ 1.5-2 triệu đồng/con.
Ông Đoán thở dài ngao ngán, nhiều trang trại lâm vào tình trạng tuyệt vọng, vừa bán heo vừa khóc! Người nuôi heo khóc vì heo đẹp, chất lượng cao mà mỗi con chỉ có giá 2.4 triệu, trong khi tiền giống đã 2.2 triệu; còn tiền thức ăn, tiền thuốc, tiền công chăm sóc… Người nuôi gần như tay trắng, không còn nước xoay xở nên phải ngậm ngùi bán cả đàn heo, bỏ trống trại mà không biết khi nào có thể trả hết nợ.
Anh Đức, một chủ trại heo Đông Nai cho biết dù bi kịch chung của người nuôi heo trên cả nước là biết lỗ nhưng vẫn phải nuôi. Bởi giá heo nái thịt quá bèo nên họ phần vì tiếc, phần vì lỗ nặng quá nên bán giá quá rẻ mạt không nỡ “khai tử” đàn heo nái.
Không dễ để giải cứu
Để giải cứu cho hàng triệu người chăn nuôi heo trước bờ vực phá sản, ông Nguyễn Văn Trọng, Cục trưởng cục chăn nuôi chi biết Bộ NN&PTNT đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các ngân hàng cùng các tổ chức tín dụng khoanh nợ, giãn nợ, giảm nợ cho người chăn nuôi, kinh doanh thức ăn chăn nuôi và kinh doanh thuốc thú y.
Đồng thời, đề nghị các daonh nghiệp có tiềm lực chế biến, dự trữ như Vissan, Hapro, Co.op Mart, Việt Đức, các đơn vị thuộc ngành quân đội… tăng cường giết mổ, cấp đông heo, gia cầm trữ cho mùa hè.
Đặc biệt, Bộ Nông nghiệp cũng kiên nghị Chính phủ xem xét dừng mọi hoạt động nhập thịt, phủ tặn từ nước ngoài vào Việt Nam. Nhằm giữ vững thị phần cho sản phẩm trong nước và phòng trừ dịch bệnh lây lan.
Ông Đoán cho rằng thời điểm này giải cứu heo vô cùng cấp bách, không triển khai nhanh sẽ có nguy cơ phá sản. Nhưng hiện các phương án Bộ Nông nghiệp đưa ra vẫn mang tính chung chung, chưa xát thực.
Ông Đoán nhấn mạnh, việc khoanh nợ, giảm nợ là cần thiết nhưng cần chỉ rõ đối tượng hưởng và khi nào ngân hàng làm… nếu không tiến hành ngay mà chậm chẽ thì khi làm người nuôi đã phá sản rồi.
Ông Mười, nguyên tổng giám đốc Vissan chia sẻ, có thể giảm đàn heo bằng cách mua heo nhỏ dưới 40kg, cấp đông cho heo quay. Heo lớn thì cấp đông cho nhu cầu cuối năm nhưng nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp chi phí giết mổ.
Ông Mười góp ý thêm giải pháp là bộ, ngành cần đàm phán với phía Trung Quốc mở cửa, thông thương thị trường xuất khẩu nhằm giảm nguy cơ rủi ro xuất tiểu ngạch.
Xét về lâu dài, các chuyên gia nhận định chúng ta cần liên kết doanh nghiệp với người nuôi theo chuỗi giống, thức ăn chăn nuôi, chế biến thịt và nguồn cung thị trường… để giảm thiểu những rủi ro. Đặc biệt cần nuôi heo sạch, heo an toàn để phục vụ trong nước lẫn xuất khẩu.
