Một nghịch ký trớ trêu đang diễn ra với thực phẩm là người nước ngoài sang nước ta ăn thịt khen ngon nhưng mời họ nhập thì lắc đầu. Các chuyên gia cho rằng lý do vì dịch bệnh. Phải mất chứng 5-10 năm nữa chúng ta mới có thể xuất khẩu được sản phẩm ngành chăn nuôi.
Rào cản về dịch bệnh
Sản phẩm chăn nuôi Việt Nam chủ yếu phục vụ thị trường trong nước. Chúng ta mới xuất được vài mặt hàng như lợn sữa, lợn choai, trứng muối…
Ông Phạm Văn Đông, Cục trưởng cục thú y (Bộ NN&PTNT) cho hay, nước ta xuất khẩu chính ngạch vào một số thị trường như Hồng Kông, Malai… với lợn sữa, lợn choai. Năm 2016 xuất được 11.000 tấn thịt lợn, tương đương 100 triệu USD. 5 tháng đầu năm 2017, lượng xuất khẩu đạt 10.600 tấn, đạt 46 triệu USD. Trứng gia cầm chủ yếu xuất sang Hồng Kông, Sing, Nhật dưới dạng chế biến thành trứng muối, trứng cút đóng hộp, trứng vịt bắc. Gia cầm thì chưa có sản phẩm nào.
Ông Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng cục chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) cho hay, nước ta hoàn toàn có thể xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi. Bởi nguồn cung hết sức dồi dào, dư để xuất khẩu với số lượng lớn. Tuy nhiên, các nước nhập khẩu sợ dịch bệnh. Sản phẩm phải đảm bảo sạch dịch bệnh với được nhập vào. Nhưng nước ta chưa xây dựng được vùng an toàn dịch bệnh. Ăn thịt lợn, thịt gà của chúng ta các doanh nghiệp nước ngoài khen ngon nhưng họ lắc đầu không đồng ý nhập.
Việc mở rộng thị trường xuất khẩu cho chăn nuôi khá khó khăn. Bởi chúng ta không đảm bảo được an toàn dịch bệnh cũng như các vấn đề về an toàn vệ sinh thực phẩm. Các nhà máy chế biến cũng không đạt yêu cầu các nước, một doanh nghiệp chia sẻ. Thậm chí doanh nghiệp đã mò mẫm xúc tiến xuất khẩu thịt lợn sang Sing nhưng khi hoàn tất thủ tục thì cơ quan thú y không xem xét hồ sơ vì nước ta còn dịch lở mồm long móng.
Muốn xuất khẩu phải 5-10 năm nữa
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Viện trưởng viện chăn nuôi, xuất khẩu sẽ là hướng đi tất yếu của ngành chăn nuôi. Nếu không xuất khẩu, ngành chăn nuôi sẽ trong tình trạng lúc thừa, lúc thiếu.
“Chẳng có Chính phủ nào đi giải cứu hết nông sản của cả đất nước. Đã đến lúc cần có chiến lược, chiến lược bài bản về xuất khẩu, trong đó có việc quy hoạch vùng đảm bảo an toàn và định hướng thị trường, xây dựng tiêu chí, hỗ trợ xúc tiến thương mại… Nếu quyết liệt làm may ra 5-10 năm nữa có thể xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi”, ông Sơn nói.
Giải cứu người chăn nuôi thịt lợn, gà, trứng… chỉ là tạm thời, trước mắt, chưa thể lâu dài.
Mấu chốt ở đây là quy hoạch, quy hoạch vùng, sản phẩm, định hướng. Xem xét chăn nuôi có điều kiện. Cùng một vùng, liên vùng không thể tăng đàn ồ ạt vì chịu tải môi trường có giới hạn. Ông Sơn nói.
Khẳng định nước ta hoàn toàn có thể xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi nhưng ông Vũ Văn Tám – Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho hay, chúng ta hạn chế về rào cản kỹ thuật, giá thành, năng lực cạnh tranh… trách nhiệm thuộc về cơ quan quản lý cũng nư các hiệp hội.
Ông Tám cũng lưu ý đến các sản phẩm chế biến. Doanh nghiệp cần đầu tư được trang thiết bị, dây truyền sản xuất, bảo quản tiêu chuẩn quốc tế.
Với xuất khẩu sản phẩm sống, cần đảm bảo an toàn, không dịch bệnh. Cần quy hoạch vùng và có chính sách đáp ứng nhu cầu của nước nhập khẩu.
Riêng với Cục thú y, thứ trưởng yêu cầu cần đám phán với nhiều nước để mở rộng thị trường, phải thông tin rõ cho doanh nghiệp và phối hợp với địa phương xây dựng vùng an toàn.
