Tại Thánh Địa Mẫu Sơn có một loài ếch được mệnh danh với tên “ếc đại gia”. Thịt của chúng được coi là “thần dược”. Nững kỳ bí về loài ếch đó đã tạo nên cơn sốt trong giới thợ săn.
“Ếch đại gia” thống trị đất Thánh
Người dân tộc Dao đoe Khuổng Tẳng (ở Mẫu Sơn, Lộc Bình, Lạng Sơn) sinh sống tại nơi thẩm sâu đại ngàn thâm u, ẩm ướt đó luôn tự hào về một loài vật đã tồn tại ở đây hàng ngàn năm. Chúng thống trị vùng đất bằng sức mạnh âm thanh và mùa hương vô cùng “quyến rũ”. Đó là “ếc vương” hay còn gọi là “ếch đại gia”, “ếch công nương”, “ếch hương Mẫu Sơn”…
Ếch đai gia này có dáng vẻ oai phong, bệ vệ, dáng đậm, to con hơn, rắn chắc gấp bội ếch thường. Cơ thể chúng tỏa mùi hương rất lạ và đặc trưng. Các cụ trong bản nói: “thực khách khi ăn một miếng ếch này giống như cảm giác da thị của công nương thời cổ xưa. Nồng nàn và dịu nhẹ, ngây ngất, rất dễ khiến người ta say đắm, đã có mọt lần thì muốn thêm nhiều lần nữa…”.
Ếch đại gia này được dân tộc Dao đỏ gọi tên Tồng Keng (tức ếch lớn – PV). Chúng thường sống ở hang đá núi cao, nơi nhiệt độ thấp, chúng ăn cào cào, châu chấu, sâu bọ và cả rắn hay rết chúa.
Không chỉ có giá trị trên bàn nhậu, làm thuốc, ếch đại gia còn trở thành bạn đồng hành của người đi rừng. Khi vào rừng thấy ếch hương đột ngột chuyển màu đen thì nhanh chóng quay về bởi sẽ có mưa to, nước lớn, có thể lũ quét.
Cụ ông 80 tuổi Chiều Sáng Sình ở bản Khuồn Tẳng gắn cuộc đời mình nơi thánh đại này, có kinh nghiệm 60 năm đi săn ếch chia sẻ: Trước đây, nơi này rất nhiều giống ếch này. Dần dần do thời tiết biến đổi và con người săn bắn khiến chúng giảm đi rõ rệt. Càng ngày chúng càng hiếm.
“Quý phẩm” – biệt dược phòng the
Một trong những nguyên nhân khiến ếch đại gia bị săn lùng ráo diết như báu vật của núi rừng là do có thông tin cho rằng kết hợp chúng với một số thảo dược sẽ được biệt dược chữa yếu sinh lý nam và chữa vô sinh.
Loài ếch này có thể chế biến thành món chiên, ếch tần, cháo ếch, chả lá lốt… Thịt màu trắng thơm, bùi, vị ngọt nhẹ và thơn hơn thịt gà. Da ếch giòn, thịt dai chắc.
Ông Đặng Tăng Phúc 72 tuổi ở bản là một trong số những già làng có tiếng nói với người dân tộc bản địa không chỉ vì ông làm kinh tế giỏi mà còn vì ông săn ếch đại gia giỏi. Ông có hơn 60 năm làm nghề săn và buôn bán đặc sản quý hiếm này. Ông có thể sử dụng ếch để làm thuốc với món cháo ếch, ếch tần để tăng sinh lực cho cánh đàn ông.
Thợ săn ếch theo đó cũng vào rừng ngày một nhiều và vào bất cứ mùa nào vì món hàng này không bao giờ ế.
Tuổi thọ của ếch vô cùng dài. Ông Phúc khẳng định: Tôi đã sống hơn 70 tuổi mà chưa từng tận mắt thấy con ếch Mẫu Sơn nào chết, chỉ là do lũ hoặc do bị đánh đạp mà chết thôi.
Ông Triệu Chòi Hình, Chủ tịch UBND xã Mẫu Sơn cho biết, xã có diện tích đất nông nghiệp khoảng 320ha, chỉ có trên 80ha cấy lúa, diện tích đất hai vụ chừng 20ha. Hầu hết là ruộng bậc thang, dọc sườn núi Mẫu Sơn, địa hình chia cắt bởi núi, khe nên sản xuất nông nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào thiên nhiên.
Thông Khuổng Tẳng có 30 hộ dân tộc Dao Đỏ, kinh tế dựa vào đi rừng cùng tham gia các hoạt động du lịch. Cuộc sống của người dân cũng rất khó khăn vì độ cao trên 1.000m, không khí lạnh, cây cối và động vật khó thích nghi.
